ئەرشیڤ

ئاب, 2020

ته‌مموز, 2020

  • 18 ته‌مموز

    کوردستان لە نەقشەو کارتۆگرافیی کۆندا – بەشی ١

    نەقشەی کوردستان

    ڕۆژ لە دوای ڕۆژ و دوا بە دوای بە دیجیتاڵی بوونی ئارشیوە گرینگەکانی دونیا، زانیاری لە مەڕ جێ و واری کورد زیاتر ئاشکرا دەبێ. ئیتر دۆست و دۆژمن دەبێ باوەڕ بە ڕەسەنایەتی ئەو گەلە پرش و بڵاوە بێنێ و ڕیز لە مافی خۆجێیەتی و خاوەندارێتی خاک و وڵاتیان بگرن. لێرەدا …

    درێژەی بابەت »
  • 13 ته‌مموز

    چەند وێنەی نۆێکراوەی شاری سنە

    وێنەی کۆنی شاری سنە - مەیان ئێقباڵ

    سنە یەکێکە لە شارە گەورەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان و ناوەندی پارێزگای کوردستانی ئێران و هەروەها ناوەندی شارستانی سنەیە‌. سنە، لە باری ژمارەی دانیشتوانەوە، دوای کرماشان و ورمێ سێهەمین شاری گەورەی ڕۆژهەڵاتی کوردستانه‌. بە پێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٦ ، ژمارەی دانیشتوانی ئەو شارە نزیکەی ٤٠٠٫٠٠٠ کەسە و نزیکەی ١٥٠٠ مەتر لە ئاستی …

    درێژەی بابەت »
  • 6 ته‌مموز

    له‌یلا به‌درخان کێ بوو؟

    لەیلا بەدرخان

    له‌یلا به‌درخان له مێژووی كوردستان و نه‌ته‌وه‌ی كورددا یه‌كه‌مین كچی كوردە، كه له بواری هونه‌ردا ده‌ركه‌وتووه. له‌یلا به‌درخان له بنه‌ماڵه‌ی تێكۆشه‌ری به‌درخانییه‌كانه و كچی عه‌بدولره‌زاق به‌درخان و كچه‌زای به‌درخان پاشایه. له‌یلا ساڵی ١٩٠٨دا له ئه‌سته‌نبوڵ له‌دایكبووه. ساڵی ١٩١٣ دوای ده‌رچوونی برِیاری قڕكردنی بنه‌ماڵه‌ی به‌درخانییه‌كان، له‌یلا له ته‌مه‌نێكی زۆر بچووكیدا له‌گه‌ڵ …

    درێژەی بابەت »
  • 2 ته‌مموز

    سیمۆ هایها کێیە؟

    سیمۆ هایها

    لە کۆتاییەکانی ساڵی ١٩٣٩ دا، ئەو کاتەی یەکەم تانکە ئاڵمانی و ڕووسییەکان بە سەر خاکی لەهێستاندا دەرباز بوون، شەڕی دووهەمی جیهانی بە کردەوە دەستی پێ کرد. لەو کاتەدا وڵاتی فینلاندیش تووشی شەڕێکی پێنج مانگە بوو کە بە هۆی هێرشی یەکیتی سۆڤیەت بوو بۆ داگیرکردنی وڵاتانی ئێسکاندیناوی، وەکو پێشگیرییەک بۆ هێرشی …

    درێژەی بابەت »

حوزه‌یران, 2020

  • 30 حوزه‌یران

    دۆغۆ پەرینچەک كییە؟

    دۆغۆ پەرینچەک لە ١٧ی ژۆئەنی ١٩٤٢ لە قازی ئەنتاب، باکووری کوردستان لە دایک بووە. باوکی خەڵکی ئەرزینجانە و ناوی ئەرزینجان کەمالیەلی سادیک پەرینچەکە و دایکی خەڵکی ماڵاتیایە و ناوی لەبیبە پەرینچەکە. باوکی، چوار خۆلی پارلەمان وەکو نوێنەری ئەرزینجان، لە سەر لیستی “ئەدالەت پارتیسی” نوێنەرایەتی کردووە و هاوکات وەکو یارمەتیدەری دادوەری …

    درێژەی بابەت »
  • 29 حوزه‌یران

    چەند وێنەی نۆێکراوەی هۆنەرمەند حەسەن زیرەک

    حەسەن زیرەک لە ڕادیۆ کرماشان

    حەسەن زیرەک لە ٢٩ی تشرینی دووەمی ١٩٢١ لە بۆکان، ڕۆژهەڵاتی کوردستان (ئێران) لە دایکبووە. ھونەرمەند، مۆسیقازان و گۆرانیبێژێکی بلیمەت و ناسراوی کورد بوو. ناوی باوکی عەبدوڵڵا و دایکیشی ناوی ئامینە. باوکی لەلای خانانی ئاغای گوندی ھەرمێلە کاری کردووە، لەبەر لێھاتووی بە زیرەک ناوی دەرکردووە. یەکێک لە بەناوبانگترین ھونەرمەندانی کورد بوو. …

    درێژەی بابەت »
  • 21 حوزه‌یران

    یاڵچین کووچووک کێیە؟

    ژیاننامە و چالاکی بنەماڵەکەی لە حەلەبەوە هاتوونەتە ئەسکەندەروون لە تورکیە. لە ١ی ژووییەی ١٩٣٨ لەو شارە لە دایک بووە. باوکی تورکمەنە و بنەماڵەی دایکی خەڵکی قەفقازن. دوای تەواو کردنی خوێندنی نێوەندی لە ئەسکەندەروون دەڕواتە ئانکارا بۆ خوێندنی زانستە سیاسییەکان لە زانکو ئانکارا. لە ماوەی خوێندنی دا بەرپرسایەتی ؛ فێدراسیۆنی کلووبه …

    درێژەی بابەت »
  • 17 حوزه‌یران

    کتێبی پرۆژەیەک بۆ سڕینەوەی بزووتنەوەی نەتەوەیی کورد لێکۆڵینەوەیەک لە سەر ئایدیا و مێژووی پارتی کرێکارانی کوردستان

    کاک جەمیل کۆلاهی کتێبێکی نووسیوە لە ژێر ناونیشانی پرۆژەیەک بۆ سڕینەوەی بزووتنەوەی نەتەوەیی کورد ” لێکۆڵینەوەیەک لە سەر ئایدیا و مێژووی پارتی کرێکارانی کوردستان “. ئەو کتێبە پێشتر لە باشووری کوردستان چاپ و بڵاۆ کراوەتەوە. لە بەر گرینگی بابەتەکە و لە سەر ئیجازەی نووسەر، لێرەدا کتێبەکە دەخەمە بەر دەستی خوێنەری …

    درێژەی بابەت »
  • 17 حوزه‌یران

    نەقشەی دابەشبوونی نەتەوەیی ئێران لە ساڵی ١٩٤٥ دا!

    نەقشەی دابەشبوونی نەتەوەیی ئێران لە ساڵی ١٩٤٥

    نەقشەیەکی نهێنی ساڵی ١٩٤٥ کە چۆنیەتی دابەشبوونی نەتەوەیی لە ئێرانی ئەو سەردەمەدا نیشان دەدا. هەروا کە دیارە لەو نەقشەیەدا هیچ شوێنەوارێک لە قەومی تواوەی فارس بەر چاو ناکەوێ. نەقشەکە لە ساڵی ٢٠١٦ هاوڕێ لە گەڵ چەند دانەی دیکە، لە لایەن دەزگای هەواڵگری ناوەندیی ئەمریکیەوە بڵاۆ کراونەتەوە.   Title : Iran …

    درێژەی بابەت »
  • 11 حوزه‌یران

    وێنەی نۆێکراوەی مستەفا بارزانی!

    مستەفا شێخ موحمەدی بارزانی

    مستەفا شێخ موحمەدی بارزانی (١٩٠٣-١٩٧٩) شۆڕشگێڕ و سیاسەتوانێکی کورد بوو. لە کۆماری کوردستاندا ڕۆڵی ھەبوو و لە ١٩٤٦ەوە ڕێبەری پارتی دیموکراتی کوردستان بوو. لە ١٩٦١دا شۆڕشی ئەیلوولی دژ بە حکومەتی ناوەندیی ئەو کاتەی عێراق دەستپێکرد. لە ١٩٧٥دا ھێزەکانی تێکشکا و لە ١٩٧٩دا لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکادا بە ھۆی نەخۆشی شێرپەنجەوە …

    درێژەی بابەت »

ئایار, 2020

  • 26 ئایار

    وێنەی نۆێکراوی کاک فواد موستەفا سۆڵتانی

    فوئاد مستەفا سوڵتانی

    فواد مستەفا سوڵتانی ناسراو بە کاک فواد (١٩٤٩ – ١٩٧٩) تێکۆشەری سیاسی، یەکێک لە دامەزرێنەرانی کۆمەڵە و شۆڕشگێڕی کورد ‌بوو. کاک فواد ساڵی ١٩٤٩ لە گوندی ئەڵمانە سەر بە شاری مەریوان لەدایک‌بوو. ساڵی ١٩٦٨ چووە زانکۆی سەنعەتی شەریف لە تاران و لە بواری کارەبا دەستی بە خوێندن کرد. ھەر لەوێوە …

    درێژەی بابەت »
  • 10 ئایار

    چەند وێنەی نۆێکراوەی دوکتور عەبدولڕەحمان قاسملوو

    دوکتور عەبدولڕەحمان قاسملوو

    عەبدولڕەحمان قاسملوو (١٩٣٠ – ١٩٨٩) زانایەکی بواری ئابووری، کۆمەڵایەتی، سیاسی، دیپلۆماسی، خەباتکار، پێشمەرگە و سکرتێری گشتی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران لە ماوەی ساڵانی ١٣٥٠ ھەتا ١٣٦٨. لە شاری ورمێ لە دایک بوو و لە شاری ڤییەن تیرۆر کرا. دوکتور قاسملوو کاتێ دەگەڵ چەند ھاوڕێی، ئامادەی وتووێژ سەبارەت بە ئاشتی نێوان …

    درێژەی بابەت »
  • 6 ئایار

    وێنەی نۆێکراوەی کۆمەڵکۆژی دەرسیم

    Dersim

    کۆمەڵکۆژی دەرسیم لە ماوەی ساڵانی ١٩٣٧ و ١٩٣٩ دا لە ناوچەی عەلەوی نشینی دەرسیم ڕووی داوە. دوای سەرکوتی شۆڕشی کوردان لە باکووری کوردستان، سۆپای تورک وەکو ئادەت و خووی هەمیشەییان هێرشیان کردە سەر خەڵکی بێ دەرەتان و بێ بەرگری و لە ئاکامدا زیاتر لە ٧٠ هەزار کوردی عەلەوی لە لایەن …

    درێژەی بابەت »
  • 4 ئایار

    چەند وێنەی نوێ کراوی شەیخ مەحموودی حەفید، مەلکی کوردستان

    شەیخ مه‌حموود بەرزنجی ناسراو بە شەیخ مەحموودی حەفید کوڕی شێخ سەعیدی کوڕی کاک ئەحمەدی شێخ و کوڕی شێخ مارفی نۆدێ کوڕی مستەفا کوڕی ئەحمەدی نۆدیی شارەزوری بەرزنجییە. لە نێوان ساڵانی ١٨٨١ تا ١٩٥٦ ژیاوە و لەنێوان ساڵانی ١٩١٩ و ١٩٢٢، شێخ مەحموودی حەفید کە سەرکردەیەکی کوردی کاریگەر بووە لە سلێمانی، …

    درێژەی بابەت »

نیسان, 2020

  • 29 نیسان

    وێنەی نۆێ کراوەی بنەماڵەی بەدرخانەکان

    Bedirxan family

    بەدرخانەکان بنەماڵەیەکی کوردی نیشتمان پەروەری خەڵکی بۆتانن و بەدرخان بەگی بابیان لە جیزرە لە دایک بووە و لە دەمیشق کۆچی دوایی کردووە. بەدرخانەکان یەکەم شۆڕشی دژ بە دەسەڵاتی عۆسمانیان ڕێکخستووە، یەکەم ئەلفۆبێ لاتینی زمانی کوردییان داناوە و یەکەم ڕۆژنامەی کوردی بە ناوی کوردستانیان دەر کردووە. لێرەدا چەند وێنەیەکی نۆێ کراوەی …

    درێژەی بابەت »
  • 22 نیسان

    وێنەی نوێ کراوەی سەرکردەی کورد سمکۆی شکاک

    زۆر جار ڕەنگەکان دەتوانن هەڵگری ڕابردوویەک بن یان نەخشێنەری داهاتوویەک! لێرەدا ژمارەیەک وێنەی سەرکردەی کورد سمکۆی شکاک، جەعفەر ئاغای برای، ئیسماییل ئاغای باوکی و دایکی ئەو سەرکردە ناوازەیەی کوردم بۆتان نوێ کردوەتەوە و ڕەنگم کردوون. دیارە بە داخەوە بە هۆی نەبوونی ئارشیڤێکی کوردی و کوردستانی، هەموو ئەو وێنانەم لە ئێنترنێت …

    درێژەی بابەت »
  • 19 نیسان

    وێنەی نۆێ کراوەی پێشەوا قازی موحەمەد و کۆماری کوردستان

    جاری وا ڕەنگەکان دەتوانن یارمەتیدەرمان بن بۆ لە بیر نەکردن، و وە بیرهێنانەوە، بۆ دۆزینەوەو وە سەریەک خستنەوە! ئەم بیرۆکەیە بەردەوام هانم دەدا هەتاکۆ هەوڵی ژیاندنەوەی وێنە کۆنە مێژووییەکانی کورد بدەم. بۆیە ئەم جارە ئەو ژمارە وێنەیەی پێشەوا قازی موحەمەد و کۆماری کوردستانم ڕەنگ کردوە. دیارە چۆن وێنەکانم لە ئێنترنێت …

    درێژەی بابەت »
  • 18 نیسان

    وێنەی ڕەنگی کراوی تیربارانی ١١ ڕۆڵەی بێتاوانی کورد لە فڕۆکەخانەی سنە

    لێرەدا ژمارەیەک وێنەی ڕەنگی کراوی کارەساتی فڕۆکەخانەی سنەم داناوە کە دەتوانن بە مەرجی ناو بردنی سەرچاوەکەی بە کاریان بێنن یان بڵاویان بکەنەوە. ئامانجیشم لەو کارە زیندوو ڕاگرتنی یادی ئەو ڕۆڵە بێ تاوانانە و لە بیر نە کردنی جنیایەتەکانی ڕژیمی مەلاکانە دژ بە گەلی کورد! چیرۆکی ئەو تاوانە! ڕۆژی پێنجی خەرمانان( …

    درێژەی بابەت »

ئازار, 2020

  • 23 ئازار

    نەخۆشی Covid-19

    ڤیرۆس چیە؟ ڤیرۆس تەنۆچکەیەکی مایکرۆسکۆپی درمە کە تەنیا لە ئەگەری چوونەوە نێۆ خانە و بە کار هێنانی ئامێری نێۆ خانەکان دەتوانێ لە بەر خۆی بگرێتەوە و خۆی زیاد کات. بەو ڤیرۆسانە کە باکترییەکان دەتەننەوە باکتریۆفاژ دەگوترێ. ڤیرۆسی دیکە بوونیان هەیە کە گیانلەبەران و گیاکان دەتەننەوە. ئەگەر ببنە هۆی نەخۆشی، ئەوە …

    درێژەی بابەت »

ئایار, 2017

  • 14 ئایار

    ئەزموون

    ”ئەزموون” (بە ئاڵمانی : Das Experiment ) ناوی فیلمێکی ئاڵمانیە کە لە ساڵی ٢٠٠١ دا لە لایەن ئۆلیڤیە هێرشبیگێلی دەرهێنەری ئاڵمانیەوە بەرهەم هێنراوە. ئەو فیلمە چیرۆکێکی راستەقینەیە کە لە کتێبێک بە ناوی ” ئەزموون – جەعبەی ڕەش” ەوە وەرگیراوە. ئەو کتێبە لە ساڵی ١٩٩٩ دا لە لایەن ”ماریۆ گیۆردانۆ” ەوە نووسراوە، …

    درێژەی بابەت »

شوبات, 2017

  • 21 شوبات

    تۆڕی ئێشێلۆن

    تۆڕی ئێشێلۆن ( Echelon network)، تۆڕێکی جیهانی سیخۆڕییە کە لە لایەن پێنج وڵاتی ئەمریکا، بریتانیا، کەنەدا، ئۆسترالیا و نیۆزێلاندەوە درۆستکراوە و پێک هاتووە لە کۆمەڵێک سەتەلایت و ئانتێنی سەر زەوی و دەریایی و ژێر دەریایی. ئامانجی ئەو تۆڕە گۆێگرتن، دۆزینەوە و وەرگرتنی هەموو جۆرە پەیوەندیەکی رادیۆیی و دیجیتاڵییە لە سەرانسەری …

    درێژەی بابەت »

كانونی دووه‌م, 2017

  • 20 كانونی دووه‌م

    كۆڕبه‌ندی ئابوری جیهانی

    كۆڕبه‌ندی ئابوری جیهانی، دامه‌زراوه‌یه‌كی قازانج-نه‌ویسته‌ كه له شاری ژنێڤ دامه‌زراوه و بنكه‌كه‌ی هه‌ر له‌و شاره‌یه. ئه‌و كۆڕبه‌نده به هۆی كۆبوونه‌وه ساڵیانه‌كه‌ی ”داوس”ی سویسه‌وه ناسراوه. له كۆبوونه‌وه‌ی داوس دا، به‌ڕێوه‌به‌رانی كۆمپانیا جیهانیه‌كان، به‌رپرسه ڕامیاریه‌كان، بیرمه‌ند و ڕۆژنامه‌نووسان، بۆ باس و وتو وێژ له مه‌ڕ كێشه هه‌ره گرینگه‌كانی سه‌رانسه‌ری دونیا كۆ ده‌بنه‌وه. …

    درێژەی بابەت »
  • 11 كانونی دووه‌م

    گەمی کوردستان!

    بە پێ ئەوەی کە کورد جێگای خۆی هەیە لە مێژوودا و زۆرجار ئێمە لە خاڵە ورد و کوێرەکانی ئەو مێژووە بێ ئاگاین، هەبوونی هێندێک بەڵگە دەتوانن شوێنی ئەو گەلە لە دونیا و مێژووی ڕابردوودا پیشان بدەن. لەو نێوەدا پێویستە بزانین کە لە ماوەی دوو سەدەی دوایین دا چەند گەمییەک بە …

    درێژەی بابەت »

ئه‌یلول, 2016

  • 1 ئه‌یلول

    گلادیۆ، هيزی شاراوەی ناتۆ؟

    ئه‌زموونی دروست كردن یان پشتگری هێزه‌ به‌رهه‌ڵستكار و پارتیزانیه‌كانی دژ به‌ داگیركاری ئاڵمانه‌كان له‌ ماوه‌ی شه‌ڕی دووهه‌می جیهانیدا بووه‌ سه‌ره‌تایه‌ك تا له‌ ئاستێكی به‌رفراوانتر و ڕێكخراوتردا ڕێكخراوی دیكه‌ دروست بكرێن و بخرێنه‌ خزمه‌تی هێزه‌ سه‌ركه‌وتووه‌كانی شه‌ڕه‌وه‌. به‌ پێكهاتنی ناتۆ بیرۆكه‌یه‌ی پێكهێنانی هێزی شاراوه‌ی هاوشان به‌ ناتۆش په‌یدا بوو. له‌ هه‌ر …

    درێژەی بابەت »

ئاب, 2016

  • 1 ئاب

    هارپ پڕۆژەیەکی نیزامی یان زانستی؟

    High Frequency Active Auroral Research Program (HAARP)  پڕۆژه‌ به‌رنامه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ی یۆنێسفێری چالاك به‌ فرێكانسی بڵیند (هارپ) به‌رنامه‌یه‌كی ئه‌مریكاییه‌ به‌ دوو ئامانجی زانستی و نیزامی بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ سه‌ر چینی یۆنێسفێر (چینی سه‌ره‌وه‌ی ئه‌تموسفێری زۆه‌وی).  چالاكیه‌كانی هارپ گرێداوی بنكه‌ی هه‌وایی كریتله‌نده‌ و هێزی ئاسمانی و هێزی ‌ده‌ریایی وڵاته‌ یه‌كگرتووه‌كان‌ لە باری‌ داراییه‌وە‌ …

    درێژەی بابەت »

ته‌مموز, 2016

  • 6 ته‌مموز

    ئایپاک – كومیته‌ی کارو باری گشتی ئێسراییل و ئه‌مریكا

    ئایپاك یان كومیته‌ی کارو باری گشتی ئێسراییل و ئه‌مریكا، لۆبییه‌كه‌ له‌ وڵا‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا كه‌ له‌ ساڵی ١٩٥١ دا به‌ ئامانجی پشتگری ئێسراییل و ئیدولۆژی سه‌هیونیزم دامه‌زراوه‌. ئایپاك به‌ توندی پشتگری ڕاستڕه‌وه‌كانی ئێسراییل و نوێنه‌رانی نیزیك له‌ لیكوود ( حیزبی ناسیۆنال لیبێراڵیستی ئێسراییلی) ده‌كات. ئایپاك له‌ تۆڕێكی به‌رفراوانی زیاتر له‌‌‌ …

    درێژەی بابەت »