وێنە

١٨ی سێپتامبەری ٢٠٢٤ لە تەنیشت کەنیسەی سانت میشل لە پلووگێرنۆ (Plouguerneau)، کە کۆمۆنێکە لە دێپارتمانی فینێستێر لە فرانسه شوێنێکی نیشتەجێبوون هەیە کە ئەمڕۆ سەر بە بنەماڵەی فلاندرینە. لەم موڵکەدا، لە لوتکەی کۆشکێکی بەردینی تاڕادەیەک بەرز، خاچێک هەیە، کە زۆر وەبەرچاو ڕێبواران ناکەوێت. لەسەر ئەو بەردە نووسراوە: “ئەم خاچە لەلایەن کۆمپانیای …

کوده‌تاکه‌ی کۆمه‌ڵه‌ی ئیتحاد و ته‌ره‌قیی تورکی به ‌سه‌ر سوڵتان عه‌بدوڵحه‌میدی دووه‌م لە ساڵی ١٩٠٨ی زایینی دا، ڕێگەی‌ بۆ کورد خۆش کرد، هەتا بتوانێ پارت و کۆمه‌ڵه‌ی تایبه‌ت به ‌خۆی دابمه‌رزێنێت.  له ‌ڕێکه‌وتی ٢٥/٩/١٩٠٨ کۆمه‌ڵه‌ی ته‌عالی و ته‌ره‌قی کورد لە شاری ئێستامبووڵ، پێته‌ختی ئه‌و کاتی ده‌وڵه‌تی عوسمانلی، له‌لایه‌ن شێخ عه‌بدولقادری نه‌هری …

سنە یەکێکە لە شارە گەورەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان و ناوەندی پارێزگای کوردستانی ئێران و هەروەها ناوەندی شارستانی سنەیە‌. سنە، لە باری ژمارەی دانیشتوانەوە، دوای کرماشان و ورمێ سێهەمین شاری گەورەی ڕۆژهەڵاتی کوردستانه‌. بە پێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٦ ، ژمارەی دانیشتوانی ئەو شارە نزیکەی ٤٠٠٫٠٠٠ کەسە و نزیکەی ١٥٠٠ مەتر لە ئاستی …

له‌یلا به‌درخان له مێژووی كوردستان و نه‌ته‌وه‌ی كورددا یه‌كه‌مین كچی كوردە، كه له بواری هونه‌ردا ده‌ركه‌وتووه. له‌یلا به‌درخان له بنه‌ماڵه‌ی تێكۆشه‌ری به‌درخانییه‌كانه و كچی عه‌بدولره‌زاق به‌درخان و كچه‌زای به‌درخان پاشایه. له‌یلا ساڵی ١٩٠٨دا له ئه‌سته‌نبوڵ له‌دایكبووه. ساڵی ١٩١٣ دوای ده‌رچوونی برِیاری قڕكردنی بنه‌ماڵه‌ی به‌درخانییه‌كان، له‌یلا له ته‌مه‌نێكی زۆر بچووكیدا له‌گه‌ڵ …

حەسەن زیرەک لە ٢٩ی تشرینی دووەمی ١٩٢١ لە بۆکان، ڕۆژهەڵاتی کوردستان (ئێران) لە دایکبووە. ھونەرمەند، مۆسیقازان و گۆرانیبێژێکی بلیمەت و ناسراوی کورد بوو. ناوی باوکی عەبدوڵڵا و دایکیشی ناوی ئامینە. باوکی لەلای خانانی ئاغای گوندی ھەرمێلە کاری کردووە، لەبەر لێھاتووی بە زیرەک ناوی دەرکردووە. یەکێک لە بەناوبانگترین ھونەرمەندانی کورد بوو. …

مستەفا شێخ موحمەدی بارزانی (١٩٠٣-١٩٧٩) شۆڕشگێڕ و سیاسەتوانێکی کورد بوو. لە کۆماری کوردستاندا ڕۆڵی ھەبوو و لە ١٩٤٦ەوە ڕێبەری پارتی دیموکراتی کوردستان بوو. لە ١٩٦١دا شۆڕشی ئەیلوولی دژ بە حکومەتی ناوەندیی ئەو کاتەی عێراق دەستپێکرد. لە ١٩٧٥دا ھێزەکانی تێکشکا و لە ١٩٧٩دا لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکادا بە ھۆی نەخۆشی شێرپەنجەوە …

فواد مستەفا سوڵتانی ناسراو بە کاک فواد (١٩٤٩ – ١٩٧٩) تێکۆشەری سیاسی، یەکێک لە دامەزرێنەرانی کۆمەڵە و شۆڕشگێڕی کورد ‌بوو. کاک فواد ساڵی ١٩٤٩ لە گوندی ئەڵمانە سەر بە شاری مەریوان لەدایک‌بوو. ساڵی ١٩٦٨ چووە زانکۆی سەنعەتی شەریف لە تاران و لە بواری کارەبا دەستی بە خوێندن کرد. ھەر لەوێوە …

عەبدولڕەحمان قاسملوو (١٩٣٠ – ١٩٨٩) زانایەکی بواری ئابووری، کۆمەڵایەتی، سیاسی، دیپلۆماسی، خەباتکار، پێشمەرگە و سکرتێری گشتی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران لە ماوەی ساڵانی ١٣٥٠ ھەتا ١٣٦٨. لە شاری ورمێ لە دایک بوو و لە شاری ڤییەن تیرۆر کرا. دوکتور قاسملوو کاتێ دەگەڵ چەند ھاوڕێی، ئامادەی وتووێژ سەبارەت بە ئاشتی نێوان …

شەیخ مه‌حموود بەرزنجی ناسراو بە شەیخ مەحموودی حەفید کوڕی شێخ سەعیدی کوڕی کاک ئەحمەدی شێخ و کوڕی شێخ مارفی نۆدێ کوڕی مستەفا کوڕی ئەحمەدی نۆدیی شارەزوری بەرزنجییە. لە نێوان ساڵانی ١٨٨١ تا ١٩٥٦ ژیاوە و لەنێوان ساڵانی ١٩١٩ و ١٩٢٢، شێخ مەحموودی حەفید کە سەرکردەیەکی کوردی کاریگەر بووە لە سلێمانی، …

بەدرخانەکان بنەماڵەیەکی کوردی نیشتمان پەروەری خەڵکی بۆتانن و بەدرخان بەگی بابیان لە جیزرە لە دایک بووە و لە دەمیشق کۆچی دوایی کردووە. بەدرخانەکان یەکەم شۆڕشی دژ بە دەسەڵاتی عۆسمانیان ڕێکخستووە، یەکەم ئەلفۆبێ لاتینی زمانی کوردییان داناوە و یەکەم ڕۆژنامەی کوردی بە ناوی کوردستانیان دەر کردووە. لێرەدا چەند وێنەیەکی نۆێ کراوەی …

زۆر جار ڕەنگەکان دەتوانن هەڵگری ڕابردوویەک بن یان نەخشێنەری داهاتوویەک! لێرەدا ژمارەیەک وێنەی سەرکردەی کورد سمکۆی شکاک، جەعفەر ئاغای برای، ئیسماییل ئاغای باوکی و دایکی ئەو سەرکردە ناوازەیەی کوردم بۆتان نوێ کردوەتەوە و ڕەنگم کردوون. دیارە بە داخەوە بە هۆی نەبوونی ئارشیڤێکی کوردی و کوردستانی، هەموو ئەو وێنانەم لە ئێنترنێت …

جاری وا ڕەنگەکان دەتوانن یارمەتیدەرمان بن بۆ لە بیر نەکردن، و وە بیرهێنانەوە، بۆ دۆزینەوەو وە سەریەک خستنەوە! ئەم بیرۆکەیە بەردەوام هانم دەدا هەتاکۆ هەوڵی ژیاندنەوەی وێنە کۆنە مێژووییەکانی کورد بدەم. بۆیە ئەم جارە ئەو ژمارە وێنەیەی پێشەوا قازی موحەمەد و کۆماری کوردستانم ڕەنگ کردوە. دیارە چۆن وێنەکانم لە ئێنترنێت …

بە پێ ئەوەی کە کورد جێگای خۆی هەیە لە مێژوودا و زۆرجار ئێمە لە خاڵە ورد و کوێرەکانی ئەو مێژووە بێ ئاگاین، هەبوونی هێندێک بەڵگە دەتوانن شوێنی ئەو گەلە لە دونیا و مێژووی ڕابردوودا پیشان بدەن. لەو نێوەدا پێویستە بزانین کە لە ماوەی دوو سەدەی دوایین دا چەند گەمییەک بە …