باشووری کوردستان

حەوتوونامەی ئۆمێدی ئیستقلال ساڵی ١٩٢٣

امید استقلال (ئۆمێدی ئیستقلال) حەوتوونامەیەکی ڕامیاری، وێژەیی، کۆمەڵایەتی بوو کە لە لایەن بزووتنەوەکەی شێخ مەحموودی حەفید، لە ساڵی ١٩٢٣ لە سلێمانی بە زمانی کوردی دەردەچوو. بەڕێوەبەر و سەرنووسەری حەوتوونامەکە ڕەفیق حیلمی بووە.  ٢٥ ژمارەی لێدەرچووە. لێرەدا دەتوانن هەموو ژمارەکانی حەوتوونامەکە دابەزێنن :   ژمارە ١   ژمارە ٢   ژمارە …

درێژەی بابەت »

حەوتوونامەی پێشکەوتن ساڵی ١٩٢٠

پێشکەوتن حەوتوونامەیەکی ڕامیاری، کۆمەڵایەتی و وێژەیی بوو کە لە ساڵی ١٩٢٠ بە زمانی کوردی لە سلێمانی دەرچووە. لە دوای دورخستنەوەی شێخ مەحمود بۆ هندستان لە ساڵی١٩١٩ و گرتنەدەستی دەسەڵات لە شاری سلێمانی لەلایەن ئینگلیزەکانەوە، حاکمی شار مێجەرسۆن حەوتوونامەی پێشکەوتنی بە زمانی کوردی دەرکرد. ئەم ڕۆژنامەیە تا ٢٧ی ژوییەی(جوولای) ١٩٢٢ بەردەوام …

درێژەی بابەت »

حەوتوونامەی بانگی کوردستان ساڵی ١٩٢٢

بانگی کوردستان حەوتوونامەیەکی زانستی، کۆمەڵایەتی، وێژەیی، نەتەوەیی و سەربەخۆ بووە کە بە سێ زمانی کوردی، عەرەبی و تورکی بە شێوەی حەفتانە لە شاری سلێمانی دەردەچوو. یەکەم ژمارەی لە ڕۆژی ٢ی ئاگۆستی ١٩٢٢ دەرچووە. خاوەنی ئیمتیاز و بەڕێوبەرەکەی موستەفا پاشا یا موڵکی بووە. سەرنووسەری بەشی کورد و فارسی، عەلی کەماڵ و …

درێژەی بابەت »

حەوتوونامەی ڕۆژی کوردستان بڵاوکراوەی فەرمی حکوومەتی دووهەمی شەیخ مەحموود

ڕۆژ کوردستان [ڕۆژی کوردستان] حەتوونامەیەکی ڕامیاری، وێژەیی، و کۆمەڵایەتی بوو کە لە ساڵی ١٩٢٢ لە سلێمانی دەرچووە و زمانحاڵی حکوومەتی دووهەمی مەلیک مەحموود بووە. خاوەنی ئیمتیازی حەتوونامەکە شێخ نووری شێخ ساڵح و سەر نووسەرەکەشی عەلی کەمال باپیر بووە. یەکەم ژمارەی ڕۆژی کوردستان لە ١٥ی (نۆڤەمبەر) تشرینی دووهەمی ١٩٢٢ بڵاوکرایەوە و …

درێژەی بابەت »

نەقشەی ناوچەیی هۆزە کوردەکان، ١٩١٩

ئەو نەقشەیە لە ساڵی ١٩١٩ لە لایەن دامەزراوەی ڕووپێویی میسرەوە کێشراوەتەەوە و بریتییە لە ناو و شوێنی هۆزە کوردییەکان لە سەر خاکی کوردستان و لەو ناوچانە کە لە نێوان تورکیا، سوریا، ئێران و عێراق دا دابەش کراون  

درێژەی بابەت »

نەقشەی ناوچەیی عەشیرەتە کوردەکان و سنووری بەشی خوارەوەی باشووری کوردستان ١٩١٦-١٩١٧

نەم نەقشەیە لە ساڵی ١٩١٦ لە لایەن ناوەندی گشتی هێزەکانی ئاڵمانەوە کێشراوەتەوە و لە ساڵی ١٩١٧ پێداچوونەوەی بۆ کراوە. ناوچەی خێڵ و عەشیرەتە کوردەکانی بەشی خوارەوەی باشووری کوردستان بە ڕەنگ سوور نیشان دراون. هەروەها ناوی چیاکانی تێدا هاتوون.  

درێژەی بابەت »

تێلێگرامی نوێنەری بریتانیا : هێزەکانی شەیخ مەحموود پەلاماری کوردستانی فارسیان داوە

ئەم تێلێگرامە گرنگییەکی تایبەتی هەیە و دەبێت لەلایەن وەرگری ڕێگەپێدراوەوە بهێڵدرێتەوە و بڵاو نەکرێتەوە. [شێوە] دابەشکردنی کابینەی جەنگ. نهێنی لە: فارسەوە. لە کرماشانەوە بۆ [گرووپ لابراوە] کونسوڵی پادشایی.                          د. کاتژمێر ٩ی پاشنیوەڕۆ ٧ی سێپتامبەری ١٩٤١ ژمارە ٦١.                                         ڕ. ٤:٤٠ی پاشنیوەڕۆ ٧ی سێپتامبەری ١٩٤١ ٦ی سێپتامبەری ١٩٤١ دووبارە کراوەی تێلێگرامی بەغدا …

درێژەی بابەت »

پەیمانی لۆزان و پرسی کورد: شیکارییەک بۆ دەرئەنجامە مێژووییەکان و ئاستەنگییەکانی ئێستا

پێشەکی پەیمانی لۆزان کە لە ٢٤ی ژوییەی ١٩٢٣ واژۆ کرا، ڕێککەوتنێکی مێژووییە کە کاریگەریی قوڵی لەسەر ناوچەی ئاسیای بچووک(ئاناتۆلی) هەبووە و دۆخی مافی مرۆڤ بەتایبەتی گەلی کورد هەبووە. ئەم نووسینە شیکارییەکی دەرئەنجامە مێژووییەکانی پەیمانی لۆزان سەبارەت بە پرسی کورد و هەروەها کۆسپەکانی ئێستای بەردەم کورد لە ڕووی مافە بنەڕەتییەکان و …

درێژەی بابەت »

هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان: شیکارییەکی قووڵی ئارگیومێنت و دیدگاکان- بەشی٥

٥. ئاسۆی داهاتوو بۆ پەیمانی لۆزان   پەیمانی لۆزان وەک ڕێککەوتنێکی مێژوویی کە دانی بە سنوور و مافی هێندێ لە کەمینەکانی لە تورکیادا نا، پرسیاری گرنگ لەبارەی داهاتووی و پەیوەندییەکەی لە چوارچێوەی جیهانی ئەمڕۆدا دەوروژێنێت. لێرەدا چەند ئاسۆیەکی داهاتوو بۆ پەیماننامەکە دەخەینەڕوو:   هەڵوەشانەوە : دیدگەیەکی ڕادیکاڵ بوونی هەیە کە …

درێژەی بابەت »

هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان: شیکارییەکی قووڵی ئارگیومێنت و دیدگاکان- بەشی٤

٤. کاریگەرییە ئەگەرییەکانی هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان   ئەگەر پەیمانی لۆزان هەڵوەشێتەوە، ئەوا کاریگەرییە ئەگەرییەکانی چی دەبن؟ لەم بەشەدا بەدواداچوون بۆ دەرئەنجامە سیاسی و یاسایی و جیۆپۆلەتیکیەکانی وەها بڕیارێک دەکەین. گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە هەڵوەشانەوەی پەیماننامەکە دەتوانێت کاریگەری قووڵی هەبێت نەک تەنها لەسەر ناوچەی ئاسیای بچووک، بەڵکو لەسەر پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان …

درێژەی بابەت »

هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان: شیکارییەکی قووڵی ئارگیومێنت و دیدگاکان- بەشی٣

٣. ئارگیومێنتەکانی دژ بە هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان   لە بەرامبەر ئەو ئارگیومێنتانە کە بۆ هەڵوەشانەوەی پەیمانەکە خرانە ڕوو، ئارگیومێنتی بەهێزیش لە دژی هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان هەیە. ئەم ئارگیومێنتانە زۆرجار لەسەر بنەمای ڕەچاوکردنی یاسایی و سیاسی و مێژوویی دامەزراون. لێرەدا هەندێک لە ئارگیومێنتە سەرەکییەکانی دژ بە ‌ەڵوەشانەوەی پەیماننامەکە دەخەینەڕوو: یاسایی و …

درێژەی بابەت »

هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان: شیکارییەکی قووڵی ئارگیومێنت و دیدگاکان- بەشی٢

٢. ئەو ئارگیومێنتانە لە دەتوانن یارمەتیدەری هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان بن   هەندێک لە شارەزا و توێژەران پێیان وایە کە دەتوانرێت دەستکاری پەیمانی لۆزان بکرێت یان هەڵبوەشێنرێتەوە. ئەم ئارگیومێنتانە زۆرجار لەسەر بنەمای پرسگەلێکی پەیوەست بە مافی کەمینەکان و سنوورە خاکییەکان و گۆڕانکارییە سیاسییەکان دامەزراون. هەندێک دەڵێن کە بڕگەکانی پەیماننامەکە چیتر پێداویستی …

درێژەی بابەت »

هەڵوەشانەوەی پەیمانی لۆزان: شیکارییەکی قووڵی ئارگیومێنت و دیدگاکان- بەشی١

پێشەکی   پەیمانی لۆزان کە لە ٢٤ی تەمموزی ١٩٢٣ واژۆ کرا، ڕێککەوتنێکی مێژوویی بوو کە لێکەوتەی قووڵی بۆ ناوچەی ئاسیای بچووک و بۆ پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان هەبوو. بەڵام لە ئیمزاکردنیەوە، پرسی هەڵوەشانەوەی ئەم پەیماننامەیە لەلایەن هەندێک ئەکتەر و توێژەرەوە وروژێنراوە. لەم بابەتەدا شیکارییەکی قووڵ بۆ ئەو ئارگیومێنت و دیدگایانەی پەیوەستن بە …

درێژەی بابەت »