هەڵبژاردنەکانی ٣١ی مارسی ٢٠٢٤ی شارەوانییەکانی تورکیا

بەراوردی لەگەڵ ئەنجامەکانی ساڵی ٢٠١٩ و ٢٠١٤:

ڕێژەی بەشداری: ڕێژەی بەشداری ٢٠٢٤ (٧٨.١٣%) کەمێک کەمترە لە ساڵی ٢٠١٩ (٨٤.٦٦%) و ٢٠١٤ (٨٩.١٧%).
دەنگی ڕەوا: ژمارەی دەنگی ڕەوا لە ساڵی ٢٠٢٤، ٤٥,٨٣٣,٦٣٦ دەنگە، لە کاتێکدا لە ساڵی ٢٠١٩، ٤٦,٤٣١,٧٤٦ دەنگ و لە ساڵی ٢٠١٤، ٤١,٧٦٦,٥٤٩ دەنگ بووە.

ئەنجامەکان بەپێی لایەنی سیاسی:

ئاک پارتی: پارتەکەی ئەردۆغان بە بەراورد بە ساڵی ٢٠١٩ دەنگی لەدەستداوە و لە ٤٤.٣١%ی دەنگەکانەوە بۆ ٣٥.٥٢% دابەزیوە. هەروەها کەمتر لە شارە گەورەکان ؛١٢ گەورەشاری بە بەراورد بە ١٥ لە ساڵی ٢٠١٩ و قەزاکان ٣٥٦ بە بەراورد بە ٤٢٦ لە ساڵی ٢٠١٩ بەدەستهێناوە.
جەهەپە: پارتی جەهەپە بەبەراورد لەگەڵ ساڵی ٢٠١٩ پێشکەوتنی بەخۆیەوە بینی و لە ٣٠.٦٤%ی دەنگەکانەوە بۆ ٣٧.٧٠% بەرزبووەوە. هەروەها زیاتر لە شارە گەورەکان (١٤ لە بەرامبەر ١١ لە ساڵی ٢٠١٩) و قەزاکان (٣٣٧ بەرامبەر ٢٩٤ لە ساڵی ٢٠١٩) بەدەستهێناوە.
ئیی پارتی: ئەو پارتە فەرقێکی زیادی بە بەراورد بە ساڵی ٢٠١٩ نەکردوە. ڕێژەی دەنگەکانی لە ٢٠٢٤ ڕێژەی ٣.٧٨%ی دەنگەکان بەرامبەر بە ٣.٦٩% لە ساڵی ٢٠١٩. هیچ شارێکی گەورەی نەبردەوە، بەڵام قەزایەک زیاتر لە ساڵی ٢٠١٩ (٢٤ بەرامبەر ٢٣) بردەوە.
دەم پارتی (HDP/DTP): پارتی دەم/هەدەپە/دەتەپە ڕێژەی دەنگەکانی کەمێک بەرزکردەوە، لە ٤.٢٤% لە ساڵی ٢٠١٩ بۆ ٥.٦٥% لە ساڵی ٢٠٢٤. یەک شاری گەورەی زیاتری بەدەستهێنا لە چاو ساڵی ٢٠١٩ (٢ بوو بە ٣ گەورەشار) و ٢ قەزای دیکەی بەدەستهێنا (لە ٦٣ەوە بۆ ٦٥).
مەهەپە: ئەو پارتە نەژادپەرەستە بە بەراورد بە ساڵی ٢٠١٩ دەنگی لەدەستدا و لە ٦.٩٥%ی دەنگەکانەوە بۆ ٤.٩٨% دابەزیوە. هیچ شارێکی گەورەی نەبردەوە و ٢ قەزای کەمتر لە ساڵی ٢٠١٩ەی بردوەتەوە (١٢٢ لە بەرامبەر ١٢٤ی پێشووتردا).
پارتەکانی تر ١٢.٢٢%ی دەنگەکانیان بەدەستهێناوە، کە بە بەراورد بە ساڵی ٢٠١٩ کەمێک زیادی کردووە (١٠.١٧%). شارێکی گەورە و دوو شارۆچکە و ٦٩ قەزایان بەدەستهێنا.

خاڵە گرنگەکان بۆ تێبینی:

* ئاکەپە زۆرینەی ڕەهای خۆی لەسەر ئاستی تورکیە لەدەست داوە بۆ یەکەمجار لە دوای ساڵی ٢٠٠٢ەوە.
* جەهەپە بووەتە پارتی سەرەکی ئۆپۆزسیۆن لە تورکیە.
* دەم پارتی/هەدەپە/دەتەپە سەرەڕای فشارەکانی حکومەت توانی ڕادەی دەنگەکانی زیاتر بکات.
* بەشداری گەنجان بەتایبەت لەم هەڵبژاردنانەدا زۆر بووە.

ئەنجام :

هەڵبژاردنە ناوخۆییەکانی تورکیا لە ساڵی ٢٠٢٤دا خاڵی وەرچەرخانێکی گرنگە کە تورکیا بەخۆیەوە دەیبینێ. ئاکەپە دوای ٢٢ ساڵ لە دەسەڵاتدا هەژموونی خۆی لەدەستداوە، لە کاتێکدا جەهەپە پێگەی خۆی وەک پارتی سەرەکی ئۆپۆزسیۆن چەسپاند. هەروەها دەم پارت/هەدەپە/دەتەپە سەرەڕای فشارەکانی حکومەت توانی ڕێژەی دەنگەکانی بڕێک زیاد بکات. ئەم ئەنجامانە ئاماژە بەوە دەکەن کە دەنگدەرانی تورکیا تادێت دابەشبوون و گەڕان بەدوای بەدیلەکانی ئاکەپەدا بەردەوامە.

https://secim.cnnturk.com/31-mart-2024-yerel-secimleri/secim-sonuclari/